ภาพคุ้นตากับชิ้นส่วนโช้คอัพหน้าที่มีรูปแบบเป็นกระบอกยุบและยืดตัวเพื่อดูดซับแรงสั่นสะเทือน ในมอเตอร์ไซค์จะมีลักษณะเป็นกระบอกโช้คอัพและแกนโช้คอัพที่บรรจุเอาไว้ด้วยกลไกวาล์วน้ำมันและน้ำมันโช้คอัพ

ส่วนใหญ่เรียกว่าเป็นแบบเทเลสโคปิด หรือ แบบหัวกลับ ความเหมือนที่แตกต่างทำให้มีเรื่องราวที่น่าสนใจ เพราะบางครั้งมอเตอร์ไซค์รุ่นใหม่ในระดับคลาสต่าง ๆ เลือกใช้โช้คอัพแตกต่างกันที่ด้านหน้า ความเข้าใจว่าแบบนี้ดีกว่าอีกแบบ มันจะมีข้อเท็จจริงขนาดไหน แต่สุดท้ายอาจจะอยู่ที่ความเหมาะสม คงต้องไปลองสัมผัสกันดู

ต่อคำถามที่อาจจะเกิดขึ้นว่าโช้คอัพ UPSIDE DOWN หรือที่เรียกกันติดปากว่าโช้คอัพหัวกลับนั้นดีกว่าโช้คอัพแบบ TELESCOPIC เทเลสโคปิคซึ่งล้วนแต่มีคำตอบทางวิชาการและภาพลักษณ์ที่จะเห็นโช้คอัพแบบกลับหัวติดตั้งทำงานอยู่ในรถมอเตอร์ไซค์รุ่นที่มีสมรรถนะสูงหรือคลาสที่สูงกว่ารถทั่วไปเป็นส่วนใหญ่ จนบางครั้งความเข้าใจมันก็ถูกจูงใจไปในทางนั้น แต่แท้จริงทุกระบบและทุกแบบของโช้คอัพเป็นเพียงชิ้นส่วนและอุปกรณ์ มีข้อได้เปรียบและข้อจำกัดที่แตกต่างกัน การใช้งานจริงย่อมจะมีความลงตัวที่แตกต่างกันอย่างแน่นอน

ระบบรองรับด้านหน้าของมอเตอร์ไซค์ในปัจจุบันที่นิยมจะเห็นอยู่สองแบบ TELESCOPIC&UPSIDE DOWN ทั้งสองแบบมีหลักรูปแบบการทำงานที่คล้ายคลึงกันในหลักการคือ การยืดและยุบระหว่างแกนโช้คอัพที่อยู่ในกระบอกโช้คอัพ ซึ่งภายในมีกลไกชุดสปริง ชุดวาล์วน้ำมันและท่อทางน้ำมัน มีซีลยางป้องกันการรั่วไหลในหลักการของระบบไฮโดรลิก แต่เมื่อมาทำการติดตั้งจุดที่เป็นแกนโช้คอัพกับจุดที่เป็นกระบอกโช้คจะอยู่ในลักษณะที่กลับทางกัน แบบกระบอกโช้คอยู่ด้านล่างเรียกว่า  TELESCOPIC แบบที่กระบอกโช้คอัพอยู่ด้านบนเรียกว่า UPSIDE DOWN

ความแตกต่างของทั้งสองแบบนี้คือลักษณะของจุที่ยุบยืดตัวตามสภาพพื้นผิวถนน ความเร็ว น้ำหนักรถ แรงเบรกหรือก็คือแรงกระทำต่อตัวรถที่เกิดขึ้นทั้งในยามที่รถจอดหรือรถเคลื่อนที่ ในยามที่รถอยู่กับที่น้ำหนักรถ น้ำหนักผู้ขับขี่จะทำให้เกิดระยะการคงตัวและนั่นคือเรื่องของพื้นฐานการเซ็ตอัพโช้คอัพแต่ละรุ่นที่แตกต่างกัน ในยามที่รถเคลื่อนที่น้ำหนักทั้งหมดที่ถ่ายเทลงยังล้อ แรงกระทำจากสภาพถนน ขรุขระ ต่างระดับ แข็งอ่อนของลมยาง ล้วนแล้วแต่มีผลทำให้เกิดการยุบยืด โช้คอัพที่ดีจะต้องรักษาเสถียรภาพการยุบยืดให้อยู่ในระยะที่เหมาะสม

ความแตกต่างของการใช้โช้คอัพหน้าทั้งสองแบบ ทั้งการติดตั้งกระบอกโช้คอัพไว้ด้านล่างหรือด้านบนคือจุดที่เป็นตัวเคลื่อนที่ หรือแกนโช้คอัพ เมื่อติดกระบอกโช้คอัพไว้ด้านบน(แบบกลับหัว)แกนโช้คอัพอยู่ด้านล่างจุดที่เคลื่อนที่จะส่งผลต่อด้านล่างในส่วนของล้อเป็นลำดับแรก ทำให้เกิดปฏิกิริยาต่อการควบคุมที่ดูเหมือนว่าจะน้อยกว่า เพราะเมื่อเป็นแบบติดกระบอกโช้คอัพไว้ด้านล่าง(เทเลสโคปิค)จุดที่เคลื่อนที่จะเป็นส่วนของแกนโช้คอัพที่อยู๋ด้านบนส่งผลต่อการควบคุมที่ชัดเจนมากกว่า

ข้อแตกต่างตรงนี้ทำให้พบเห็นโช้คอัพแบบหัวกลับในรถที่ต้องใช้งานในย่านความเร็วสูง หรือรถแบบที่ต้องลุยเส้นทางขรุขระหรือรถมอเตอร์ไซค์สมรรถนะสูงหรือรถระดับบน ส่วนหนึ่งอาจจะเป็นเพราะลักษณะของการออกแบบติดตั้งโช้คอัพแบบหัวกลับจะต้องมีส่วนควบที่แตกต่าง จุดจับยึดกระบอกโช้คอัพ แผงคอ แฮนเดิ้ลบาร์ต้องแข็งแรงกว่า แต่อาจจะเสียหายจากการขูดขีด กระเทาะ ชุดซีลกระบอกหรือเกิดการรั่วจากแกนโช้คอัพที่เป็นรอย เป็นตามดได้ เพราะจุดแกนโช้คอัพอยู่ด้านล่าง แต่กลไกภายในกระบอกโช้คอัพมีพื้นที่บรรจุน้ำมันได้มากกว่า ออกแบบกลไกการทำงานได้ละเอียดซับซ้อนกว่า ถ้าเทียบพื้นฐานที่เท่ากัน ทั้งหมดทำให้ตัวโช้คอัพแบบหัวกลับมีการตอบสนองในการทำงานทางด้านระบบรองรับที่เหมาะสมกว่า

แต่ในทางการใช้งานจริงเราจะต้องเรียนรู้ถึงความเหมาะสมการใช้งานโช้คอัพแต่ละแบบ รวมถึงทักษะการขับขี่และควบคุมที่เหมาะสม แน่นอนว่าโช้คอัพหัวกลับที่ทำงานดูดซับแรงสั่นสะเทือนได้เหมาะสมกว่า แต่ในความเหมาะสมถ้าผู้ขับขี่มั่นใจจนลืมเรื่องของข้อจำกัดหรือระดับการขับขี่ที่เหมาะสม เช่นการใช้ความเร็วในเส้นทางที่ขรุขระ การทำหน้าที่อย่างเต็มที่ของโช้คอัพทำให้ไม่เกิดอาการเตือนโดยธรรมชาติของการเสียอาการของรถในระดับหนึ่ง หากประมาทใช้ความเร็วหรือประมาทในการขับขี่สูงขึ้นไปจนกระทั่งเกิดการวิกฤต ยากต่อการควบคุมอาจจะทำให้เกิดอุบัติเหตุขึ้นได้

ในปัจจุบันบทสรุปของประสิทธิภาพที่เหมาะสมมันถูกเจือปนด้วยคำว่าดัดแปลงเข้าไปอีกส่วนหนึ่ง แน่นอนว่าโดยพื้นฐานที่เท่ากันของโช้คอัพทั้งสองแบบ แต่ถ้าได้มีเรื่องของการโมดิฟายเข้ามาเกี่ยวข้อง จะทำให้เกิดการปรับเซ็ตการทำงานเช่นความหนืด ทำให้การดูดซับแรงและส่งผลต่อการทำงานอย่างชัดเจน จึงอาจจะเป็นอีกเหตุผลหนึ่งว่า ถ้าโช้คอัพที่มีการเซ็ตอัพมาอย่างเหมาะสมย่อมทำหน้าที่ของมันได้อย่างเต็มที่ ที่สำคัญคือทำให้มันมีสภาพที่สมบูรณ์ ไม่รั่วซึมน้ำมันเยิ้ม ไม่คดไม่ขัด ไม่เกิดเสียงดังในยามขับขี่ เหล่านี้คือสิ่งที่สำคัญ

มันเป็นเหมือนปลายเชือกสองด้านที่เชื่อมต่อกัน มอเตอร์ไซค์ถูกสร้างมาสำหรับการขับขี่ การมีชิ้นส่วนหรืออุปกรณ์ที่ทำหน้าที่หลักของตัวเองได้ดี โช้คอัพหน้าเป็นเรื่องของการทรงตัวการดูดซับแรงสะเทือน ทั้งหมดต้องอยู่บนความไม่ประมาทและทักษะในการขับขี่ควบคุมที่ถูกต้อง เพื่อให้การทำงานที่ดีช่วยให้เกิดผลลัพธ์ที่ดีในการขับขี่ที่ปลอดภัย

เรื่อง : ศิปิวรรธ ปานกลาง

ขอบคุณภาพ: www.roadrunner.travel / www.en.mrshockabsorber.com / www.bizearch.com / www.ohlins.com /www.blistergearreview.com

เรียบเรียงข้อมูลโดย GRANDPRIX ONLINE

ติดตามข่าวสาร ยานยนต์ รถจักรยานต์ยนต์ รถใหม่ ได้ที่ www.grandprix.co.th